Park Cultuurcentrum Hasselt

september 2014 – heden
BE-HT-301.001
Stadspark Hasselt

bureau VERBEEK landschapsarchitectuur / ecologie / stedelijk ontwerp kreeg in 2014 van de stad Hasselt de opdracht een ontwerp te maken voor de herinrichting van het Park Cultuurcentrum Hasselt, in de volksmond het stadspark van Hasselt. Naast het in het park gelegen cultuurcentrum liggen rondom het park woonwijken en diverse (semi)openbare instellingen zoals het Jessa ziekenhuis, het zorgcomplex OCMW, senioren trefcentrum De Boelvaar en de Stedelijke Academie voor Schone Kunsten van Hasselt.

Aanleiding
De aanleiding voor de herinrichting van het stadspark is tweeledig. Enerzijds krijgt het centraal in het park gelegen Cultuurcentrum Hasselt een ondergrondse parkeergarage. In de toekomst zullen auto’s ondergronds gaan parkeren, met als gevolg dat het blik op maaiveld verdwijnt en de kans ontstaat om het park uit te breiden. Anderzijds is de opwaardering van het park, dat functioneert als een van de groene longen van Hasselt, al langer een wens van de stad en haar inwoners. Het vergroten van de beeld- en belevingskwaliteit en het stimuleren van het gebruik van het park door een grote verscheidenheid aan mensen is daarbij een speerpunt.

Intensief participatieproces
In het verleden heeft de aankondiging van het realiseren van een nieuwe ondergrondse parkeergarage in het Park Cultuurcentrum Hasselt gezorgd voor veel commotie onder buurtbewoners en betrokkenen. Grote vrees was er voor het verlies aan groen en rust. De herinrichting van het park vormde de gelegenheid voor een frisse nieuwe start. Door middel van een intensief door ons in samenwerking met de gemeente Hasselt verzorgd participatieproces zijn de ideeën en wensen die leefden onder de gebruikers van het park in kaart gebracht. Op basis van deze waardevolle informatie is in de maanden daarna een gedragen parkontwerp opgesteld. Het participatieproces is gestart met ‘Dag van het Park’, een attractieve participatiemiddag voor iedereen in de entourage van het stadspark. Tijdens deze participatiemiddag zijn bezoekers, omwonenden en vertegenwoordigers van de instellingen rondom het park verzocht om lid te worden van de werkgroep. Vervolgens zijn meerdere bijeenkomsten georganiseerd met deze werkgroep bestaande uit vertegenwoordigers van ‘de gebruikers’. Het participatieproces is afgesloten met de presentatie van het ontwerp aan alle belangstellenden op een tweede ‘Dag van het Park’. De uitkomst van het participatietraject, de gesprekken met de Stad en onze creativiteit hebben geleid tot een integraal, harmonieus, functioneel en esthetisch parkontwerp dat draagvlak geniet onder de mensen.

Planconcept
Het bestaande park wordt gekenmerkt door parkweides met daarin verspreid staande bomen, boomgroepen. Door ad-hoc ingrepen, achterstallig onderhoud en losstaande ontwikkelingen aan de parkranden is sluipenderwijs een diffuus geheel ontstaan met gebrek aan sfeer en samenhang.

Grotendeels voortbouwend op het bestaande groen, is een krachtige parkcompositie gecreëerd die bestaat uit een monumentale Parkpromenade en een daarmee in contrast staand ‘spel van rechte lijnen’. Belangrijk in deze compositie zijn ook de geherdefinieerde parkranden waaronder de monumentale dreef van Lindebomen aan de zuidoostzijde (de winkelhaak).

De Parkpromenade
De Parkpromenade, die zich als een meanderende rivier door het park beweegt, leidt de bezoeker door en naar de verschillende belevingswerelden van het park. Ook zorgt deze ‘loper’ voor de verbindingen van en naar het park en worden de verschillende parkelementen met elkaar verbonden. Met zijn breedte variërend van 3 tot 7 meter en door zijn materialisatie vormt de loper ook een langgerekt gebruikersplein dat uitnodigt tot flaneren, fietsen, skaten, wandelen en verblijven. Vanaf de speciaal voor het park en meegaand met de curves van de promenade ontworpen langgerekte banken is uitzicht over de loper danwel uitzicht over het park te verkrijgen.

Het lijnenspel
Samen vormen de rechte lijnen een contrastrijk en belevingsvol lijnenspel met de meanderende Parkpromenade. De paden leiden van en naar de (semi)openbare functies aan de rand van het park. Hierdoor worden gebouwen aan de parkranden logisch aangehecht aan het park en gaat het park functioneren als tuin voor de gebruikers van de gebouwen.

Binnen het park zijn voortkomend uit de bestaande karakteristieken en de aanwezige functies, drie zones met elk een eigen accent te onderscheiden.

• Het Cultuurplein: Dit grenst aan het bestaande Cultuurcentrum. Dit modernistische gebouw uit 1956 van architect Isia Isgour, kenmerkt zich door een sterke relatie tussen binnen en buiten, die zich manifesteert door de toepassing van een glazen gevel en een van binnen naar buiten doorlopende vloer, onder een brede overkapping. De relatie is versterkt door deze vloer in de buitenruimte door te trekken en te vergroten tot een grote rechthoek, die de overgang vormt tussen het Cultuurcentrum en het Cultuurplein. Op het groene Cultuurplein, dat boven de parkeerkelder ligt, kunnen culturele evenementen (zoals openluchttheater) plaatsvinden en is ruimte voor kunstwerken en –manifestaties. Dit komt tegemoet aan de wens van het Cultuurcentrum om ook buitenactiviteiten te kunnen organiseren. Daarnaast is dit plein niet voor niets gelegen aan de Kunstlaan en de daar aanwezige onderwijsinstellingen.
• De Planckenweide: In het centrale deel vouwt het park zich als het ware open met een uitgestrekt gazon waar alle ruimte is voor sport, spel en ontspanning. Hier kunnen ook grootschaligere activiteiten worden georganiseerd waarbij rekening is gehouden met de mogelijkheid tot het opzetten van een tent.
• Het Helbeekbos: Natuur en rust hebben hier de overhand. Voorheen stroomde de Helbeek door dit deel van het park. Nu geeft de beek aanleiding voor de situering van wadi’s voor de opvang van hemelwater. In dit gebied en in de meer besloten parkrand naar het ziekenhuis terrein is een informeel in deze sfeer passend natuurlijk pad voor joggers aangelegd.